แหนแดง พืชน้ำมหัศจรรย์ เปรียบเหมือนโรงงานผลิตปุ๋ย ใช้ปลูกข้าว เลี้ยงสัตว์ ทำเกษตรอินทรีย์ ช่วยลดต้นทุน แหนแดงมีประโยชน์และคุณสมบัติอย่างไรบ้าง สำหรับเพื่อนๆที่อยากจะเพาะเลี้ยงแหนแดง เพื่อขยายพันธุ์ วันนี้มีวิธีง่ายๆมาฝากกันค่ะ
แหนแดง (Azolla) เป็นเฟิร์นน้ำขนาดเล็กชนิดหนึ่งที่นิยมเลี้ยงในนาข้าวสำหรับเป็นปุ๋ยพืชสดบำรุงดิน และเพิ่มธาตุอาหารให้แก่ต้นข้าว นอกจากนั้น ยังนิยมนำมาเลี้ยงสัตว์ต่างๆ เช่น เป็ด ไก่ สุกร เป็นต้น แหนแดง มีอยู่มากมายหลายสายพันธุ์ ประมาณ 7 สายพันธุ์ แต่ที่เหมาะสำหรับประเทศไทย มีอยู่ 2 สายพันธุ์ คือ สายพันธุ์ อะซอลล่า พินนาต้า (Azolla pinnata) ซึ่งเป็นสายพันธุ์ดั้งเดิมในประเทศไทย กับสายพันธุ์ อะซอลล่า ไมโครฟิลล่า (Azolla microphylla) ซึ่งเป็นสายพันธุ์ที่กรมวิชาการเกษตร นำเข้ามาเพื่อคัดพันธุ์และวิจัยส่งเสริมค่ะ
แหนแดงมีลักษณะกาบใบบนด้านหลังของแหนแดงมีโพรงใบและมีสาหร่ายสีเขียวแกมน้ำเงินอาศัยอยู่ในโพรงใบของแหนแดง เมื่อนำมาวิเคราะห์ พบว่า มีไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบ สูงถึง 4.6 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งสูงกว่าพืชตระกูลถั่วที่มีอยู่ ประมาณ 3 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งเมื่อหว่านแหนแดงไปในนา 1 ไร่ จะมีผลผลิตแหนแดง 3,000 กิโลกรัม (3 ตัน) เทียบได้กับปุ๋ยยูเรีย 7-10 กิโลกรัม ซึ่งเพียงพอต่อการเจริญเติบโตของข้าว แหนแดง ถือเป็นพืชน้ำมหัศจรรย์ ที่มากล้นด้วยคุณประโยชน์ เพราะแหนแดงมีไนโตรเจนมากถึง 4% และโปรตีนถึง 21% จึงสามารถนำมาเป็นอาหารให้กับปลา เป็ด ไก่ ห่าน หอย หมู แพะ และสัตว์เลี้ยงอื่นๆได้ โดยจะให้เป็นอาหารเสริม หรือนำไปคลุกเคล้าในส่วนผสมอื่นๆ เพื่อช่วยในการลดต้นทุน และประหยัดค่าใช้จ่ายได้ดีทีเดียว
วิธีการขยายพันธุ์แหนแดง ทำได้ง่ายๆ ดังนี้ค่ะ
1. เตรียมบ่อที่เราจะเลี้ยง จะเป็นกะละมัง บ่อปูนซีเมนต์ หรือจะเป็นบ่อดินก็ได้แล้วแต่พื้นที่
2. นำปุ๋ยขี้วัว หรือ ปุ๋ยขี้เป็ด ขี้ไก่ ขี้หมู ใช้อะไรก็ได้อย่างใดอย่างหนึ่ง ผสมกับดิน (ดินใส่หรือไม่ใส่ก็ได้) ใส่ในบ่อที่เราเตรียมไว้ (ปริมาณแล้วแต่ขนาดบ่อ)
3. เปิดน้ำใส่บ่อเกือบเต็ม หลังจากนั้นพักน้ำไว้ 1 คืน
4. ตักตะกอน เศษฟาง เศษใบไม้ ที่ลอยอยู่บนผิวน้ำออกให้หมด แล้วนำแหนแดงลงไปหว่านบางๆ ให้รากเขาโดนน้ำให้ทั่วบ่อ แค่นี้ก็เสร็จเรียบร้อยค่ะ
หมายเหตุ : แหนแดงชอบอยู่ในร่มรำไร รับแสงแดดแค่ 40-50% เท่านั้น และชอบอยู่ในน้ำนิ่ง ไม่ชอบอยู่ในน้ำไหลหรือลมพัดแรง และควรมีสารอาหารอยู่ในน้ำอย่างปุ๋ยคอกเพราะแหนแดงจะชอบฟอสฟอรัสเป็นพิเศษเพื่อใช้ในการตรึงไนโตรเจน ถ้าไม่มีอาหารแหนแดงจะเป็นสีเหลืองหรือสีแดง และควรใส่ปุ๋ยคอกในปริมาณที่พอเหมาะ ถ้าใส่มากน้ำจะเค็ม แหนแดงจะเหี่ยวตายได้ค่ะ
ประโยชน์ของแหนแดง
1. แหนแดงสามารถนำมาประกอบเป็นอาหารได้ โดยใช้แหนแดงที่ยังไม่โตเต็มที่หรือยังมีสีเขียวอยู่ เมนูสำหรับแหนแดง ได้แก่ ลวกจิ้มน้ำพริก ผัดใส่หมู/เนื้อ แกงเลียง แกงอ่อม เป็นต้น ทั้งนี้ การรับประทานแหนแดงควรทำให้สุกทุกครั้ง เพราะอาจมีพยาธิหรือไข่พยาธิเกาะติดมาด้วย
2. แหนแดงนิยมปล่อยเลี้ยงในนาข้าวสำหรับใช้เป็นปุ๋ยพืชสด ซึ่งจะปล่อยเลี้ยงก่อนการทำนาจนเติบโต และแพร่กระจายมาก ก่อนไถพรวนแปลงนากลบ และปักดำนา และหลังปักดำอาจมีการปล่อยเพิ่มเหลือให้ต้นที่เหลือจากการไถครั้งแรกแพร่กระจายใหม่ แหนแดงที่เติบโตช่วงต้นข้าวเขียวนี้จะกลายเป็นปุ๋ยลงดินหลังการเก็บเกี่ยวต่อไป
3. แหนแดง นิยมนำมาเลี้ยงสัตว์กินพืชได้ทุกชนิด เช่น ไก่ เป็ด ห่าน หมู กุ้ง หอย ปู ปลา ฯลฯ ทำให้เกษตรกรลดต้นทุนด้านอาหารได้มาก เพราะมีโปรตีนสูงถึง 21%
4. แหนแดงเป็นพรรณไม้น้ำประเภทลอยน้ำที่บางครั้งถูกนำมาปล่อยในระบบบำบัดน้ำเสีย โดยเฉพาะระบบบำบัดแบบบึงประดิษฐ์หรือบ่อบำบัดแบบเติมอากาศในบ่อสุดท้ายก่อนปล่อยลงสู่ลำน้ำสาธารณะทั้งนี้ แหนแดงที่ใช้บำบัดน้ำเสียจะช่วยลดความสกปรกของน้ำ และไนโตรเจนเป็นหลัก รวมถึงช่วยบำบัดโลหะหนักบางชนิดได้
5. แหนแดง นำมาตากแห้ง เก็บมากองรวมกันสำหรับทำเป็นปุ๋ยหมัก ใช้ในแปลงพืชผักหรือสวนผลไม้ได้ค่ะ
————————————
ติดตามสาระน่ารู้เกี่ยวกับการเลี้ยงไก่ไข่ได้ที่เว็บไซต์
https://ฟาร์มไก่ไข่พัชรี.com
สนใจไก่ไข่สาว สอบถาม/สั่งซื้อ ได้ที่เพจเฟสบุ๊ค
https://www.facebook.com/ThaiEggs
ฟาร์มไก่ไข่พัชรี มุกดาหาร